راه کارهای حمایت از کالاهای ایرانی

آیا تا به حال فکر کرده اید که خرید کالاهای خارجی و قاچاق تا چه حد به صنعت و اقتصاد داخلی لطمه می‌زند؟ آیا تا به حال فکر کرده اید که عدم حمایت از کالای داخلی منجر به نابودی اقتصاد کشور می شود؟

پژوهش خبری صدا وسیما:آیا تا به حال فکر کرده اید که خرید کالاهای خارجی و قاچاق تا چه حد به صنعت و اقتصاد داخلی لطمه می‌زند؟ آیا تا به حال فکر کرده اید که عدم حمایت از کالای داخلی منجر به نابودی اقتصاد کشور می شود؟

اما واقعا دلیل خرید کالای خارجی چیست؟ شاید به توان ریشه های آن را در تجمل گرایی و مدگرایی کاذب و دلخوشی به برندها یافت. دلیل گرایش مصرف کنندگان به کالای خارجی این است که تولید ملی ما نتوانسته به لحاظ قیمت و کیفیت نیازهای مصرف کننده ایرانی را برآورده کند و در این بین نقش دولت فرهنگ سازی و حمایت از تولید کنندگان داخلی است که بی شک به تنهایی نمی تواند صنعت و تولید کشور را نجات دهد.

تولید ملی مقدمه ای خواهد بود بر اشتغال زایی و کارآفرینی و افزایش بهره وری در تمامی عرصه ها و همچنین باعث بهبود وضعیت اجتماعی، زندگی مردم و و همچنین کاهش نرخ تورم و اثرات مثبت در اقتصاد که منجر به رشد و ترقی کشورمان خواهد شد.

بررسی راهکارهای حمایت از کالای ایرانی

تولید کنندگان خود نیز با استفاده از روشهای نوین بازاریابی و استفاده از تکنولوژیهای جدید بسته بندی و نوآوری در ارائه محصولات و بومی سازی محصولات و همچنین در کنار آن به اندیشه جهانی کردن محصول و استفاده از راهکارهای کاهش قیمت تمام شده و به روز بودن محصولات و انطباق آن با استاندارد های جهانی و ایجاد جذابیت در ارائه محصولات و تنوع در ارائه آن و فدا نکردن کیفیت در قبال کمیت که خود می تواند ضربه ی بزرگ بر این عرصه بگذارد توجهی خاص داشته باشند.

ضرورت حمایت ملت ایران از چرخه های تولیدی و کالای ایرانی راه حل اساسی برحرکت و جهش اقتصاد کشور است. موضوعی که با رویکرد خرید کالای ایرانی می توان حمایت از کار و سرمایه ایرانی را تحقق بخشید و با رفتاری مثبت نسبت به ارتقاء کیفیت و بهره تولیدات داخلی نیز گامی اساسی را اعمال نمود. دراین رویکرد توجه به خرید کالاهای مورد نیاز از بازار داخلی و تولید ملی بعنوان گام اساسی درحمایت از چرخه های تولید و درخواست بجای مردم برای بهبود کیفیت و ارتقاء اجناس ایرانی می باشد.

یکی از پیش نیازهای این مسیر برای رسیدن به نتیجه مطلوب، زمینه سازی ذهنی و فرهنگی برای اقشار مختلف جامعه و تبلیغات در خصوص حرکت های جهادی و تغییر الگوهای مصرفی کنونی جامعه می باشد. امروز هر فردی از اعضای جامعه باید بداند که در فعالیتهای خود باید به ارتقاء بهره وری و افزایش همت و کارایی اقدام نماید، تا کشور به اهداف تعریف شده در چشم انداز بیست ساله نظام برسد و شکوفایی در همه ابعاد ملی تحقق یابد. نهادینه شدن حرکت های جهادی مهم ترین اصل در افزایش تحقق تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی و پیشرفت در ظرفیت های خدماتی و تولیدی کشور است. چرا که بهره وری حاصل و برآیند کارایی و اثربخشی است حال اینکه همه می دانیم که سطح بهره وری در کشور ما بسیار پایین است و این بدون شک به الگوی رفتاری برخاسته از فرهنگ عمومی که طی سالیان سال در لایه های مختلف جامعه نهادینه شده است برمی گردد و لذا باید با کار و تلاش چنانکه در آموزه های دینی آمده است، در سطوح مختلف به صورت عملی و نه شعاری حرکت های جهادی معنی و مفهوم سازی شده و بعنوان یک ارزش و فرهنگ ملی ضرورت تولید ملی، حمایت از آن نهادینه شود.

از دیگر راهکارها در مسیر تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی جلب مشارکت مردم و افزایش آگاهی های آنان نسبت به رابطه افزایش مشارکت مردم در سرمایه گذاری های تولیدی و ارتقاء کارایی و ایجاد رفاه در جامعه می باشد. پیشرفت اقتصادی در جامعه از کارهایی انجام شدنی است که هریک از اعضای جامعه با مشارکت و ملزم نمودن خود به عملیاتی شدن آن، منابع عظیمی را برای ایران عزیز حاصل خواهند نمود. لذا مردم با مشارکت و سرمایه گذاری در بسترهای تولیدی کشور می توانند گامی اساسی در این مسیر را اعمال نمایند

فناوری در اقتصاد دانش بنیان

 

نویسنده: مرتضی فیروزآبادی




 

تلاش‌ها و نقش رهبر معظم انقلاب اسلامی در مسیر پیشرفت علمی کشور

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار امسال با اساتید دانشگاه‌‌ها ضمن ذکر این نکته که یک حرکت رو به رشد و پیشرفت علمی در کشور از دوازده سال پیش شروع شده است، بر تداوم و تقویت این حرکت در دوره‌ی جدید سیاسی کشور تأکید کردند.
حرکت علمی و فناوری کشور، علاوه بر ارزش ذاتی، از باب تأثیر آن بر اقتصاد نیز یکی از اولویت‌‌های مهم کشور است. امروزه محصولات دانش‌‌بنیان از ارزش بالای اقتصادی برخوردار است. نقش فناوری در رشد اقتصادی دنیا از ۵۵ درصد در سال ۱۹۸۰ به ۸۵ درصد در سال ۲۰۲۰ خواهد رسید و ۲۰ درصد از این نقش را فناوری‌‌های برتر و شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان بازی خواهد کرد. حتی پیش‌‌بینی می‌‌شود این مقدار در سال ۲۰۳۰ به ۷۸ درصد افزایش یابد. علاوه بر این، صادرات محصولات دارای فناوری بالا در جهان طی سال‌‌های گذشته به طور مستمر ۱۰ درصد رشد داشته و افزایش این مقدار نیز قابل پیش‌‌بینی است.
بنابراین فناوری رابطه‌‌ی مستقیمی با اقتصاد خواهد داشت و از این حیث نیز برای کشور مهم خواهد بود. شناختن گام‌های طی‌‌شده در سال‌های گذشته و به‌‌ویژه نقش رهبری و هدایت‌گری ایشان در این زمینه، کمک‌کننده‌‌ی‌ تداوم حرکت علمی کشور خواهد بود. ما در این یادداشت به این مهم پرداخته‌‌ایم.

۱. طرح گفتمان جنبش نرم‌افزاری

کلید آغاز حرکت علمی کشور را می‌توان سخنرانی رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۷۹ در دانشگاه امیرکبیر و طرح مسأله‌‌ی جنبش نرم‌افزاری دانست. ایشان در آن دیدار برای نخستین بار مسأله‌‌ی مطالبه‌‌ی جنبش نرم‌افزاری از دانشگاهیان و نیز مؤلفه‌های کلیدی آن را برشمردند. از نظر ایشان، دانشگاه باید بتواند جنبش نرم‌افزاری همه‌جانبه و عمیقی را شکل دهد تا کسانى که اهل کار و تلاش هستند، با پیشنهادها و با قالب‌ها و نوآوری‌های علمىِ خودى بتوانند بناى حقیقى یک جامعه‌‌ی آباد و عادلانه‌‌ی مبتنى بر تفکرات و ارزش‌های اسلامى را بالا ببرند.
ایشان در تداوم حفظ و تقویت این گفتمان در سال ۱۳۸۱ ضمن پاسخ به نامه‌‌ی فضلای حوزه‌‌ی علمیه‌ی قم، اداشدن سهم آزادی، اخلاق و منطق در کنار یکدیگر را لازمه‌‌ی آغاز روند خلاقیت علمی و تفکر بالنده‌‌ی دینی و کلید جنبش نرم‌افزاری تولید علم دینی و علمی در کشور دانستند و ایجاد کرسی‌های نظریه‌پردازی را به عنوان پیشنهادی تکمیلی در گفتمان جنبش نرم‌‌افزاری مطالبه نمودند.
در گام بعدی و در سال ۸۲، با توجه به نقش مهم دستگاه‌‌های اجرایی کشور، رهبر معظم انقلاب بر مسأله‌‌ی گنجاندن تولید علم در سازوکارها و برنامه‌‌ها و جدی‌‌شدن این موضوع در همه‌‌ی عرصه‌های انسانی و طبیعی و همچنین اتصال علم و صنعت تأکید کردند. در همین سال و در دیدار دانشجویان، ایشان زنده‌‌بودن تولید علم و جنبش نرم‌‌افزاری در دانشگاه‌ها را خوب توصیف کردند و نهادینه‌‌شدن فرهنگ تولید علم، جنبش نرم‌افزاری و خط‌‌شکنی در جبهه‌‌ی علم‌‌آفرینی در دانشگاه‌ها را یک ضرورت دانستند. به نظر ایشان: اگر فرهنگ دانشگاه چنین شود، موجی از انسان‌های مجاهد و خسته‌‌نشو این حرکت را آغاز و ادامه خواهند داد و دیگر درباره‌‌ی به نتیجه رسیدن آن نگرانی جدی وجود نخواهد داشت.
حلقه‌‌ی دیگر مطالبات رهبری ذیل جنبش نرم‌افزاری، شکستن مرزهای دانش و توجه به فناوری است. ایشان در سال ۸۳ و در دیدار جوانان استان همدان، شکستن مرزهای دانش و عبور از آن را انتظار خود از جوانان مطرح کردند و بر هدایت تلاش‌های علمی به سمت فناوری تأکید فرمودند.

۲. مرجعیت علمی

مرجعیت علمی مهم‌ترین هدفی است که رهبر معظم انقلاب برای پیشرفت علمی کشور و شکل‌گیری جنبش نرم‌افزاری تعیین کرده‌اند. یکی از زمینه‌های تحقق مرجعیت علمی در نظر ایشان، استعداد بالای ملت ایران و دیگری اعتمادبه‌نفس ملی است که به برکت انقلاب اسلامی در این کشور ایجاد شده است.۱
از اقدامات مهم و تعیین‌‌کننده‌‌ی رهبر معظم انقلاب در راستای مرجعیت علمی، پیشنهاد تأسیس یک مرکز ISI اسلامی است.۲ ایشان پیشرفته‌‌بودن ایران اسلامی را پشتوانه‌‌ی این اقدام و هدف از آن را ایجاد یک مرکز معتبر و متعلق به جهان اسلام دانستند و آن را نافی تعامل با ISI نمی‌‌دانند.
همچنین در ترسیم مختصات شکل‌گیری مرجعیت علمی، ایشان دو محور را ذکر کرده‌اند؛ اول این‌که ایرانیان در صدر نام‌آوران عرصه‌ی فناوری و علم در دنیا باشند.۳ دیگر این‌که اگر کسی خواست به آخرین دستاوردهای علمی دست پیدا کند، ناچار به یادگیری زبان فارسی باشد.۴ در اندیشه‌‌ی رهبر معظم انقلاب اسلامی شناختن ظرفیت بالای کشور، همت و تلاش بالا و گم‌‌نکردن راه از اصلی‌ترین عوامل تحقق مرجعیت علمی است.۵ ایشان اثر مهم مرجعیت علمی را احساس افتخار و عزت در بین مسلمانان و شکل‌گیری نمادی از کارآمدی اسلام بیان کرده‌اند.۶
رهبر معظم انقلاب همچنین در دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه علم و صنعت در سال ۱۳۸۷ تحقق مرجعیت علمی را یکی از اهداف نقشه‌‌ی جامع علمی کشور دانستند و آن را در افق چهل یا پنجاه‌‌ساله دست‌یافتنی عنوان کردند.

۳. نقشه‌‌ی جامع علمی

نقشه‌‌ی جامع علمی را می‌توان اصلی‌ترین حلقه‌‌ی هدایت‌ها و نهادسازی‌های رهبری در شکل‌دهی جنبش نرم‌افزاری و تحقق مرجعیت علمی برشمرد. رهبر معظم انقلاب اسلامی اولین بار در جمع رؤسای دانشگاه‌ها در سال ۱۳۸۵ ضرورت تدوین نقشه‌‌ی جامع علمی را تبیین نمودند. ایشان هدف از تدوین نقشه‌‌ی جامع علمی کشور را تعریف دقیق گام‌های لازم برای رسیدن به چشم‌انداز بیست‌ساله تعریف کردند. از نظر ایشان نقشه‌‌ی جامع باید گام‌های لازم برای تحقق چشم‌انداز را معلوم و طبق راهبردهاى عملیاتى و برنامه‌ریزی‌های زمان‌دار و منظم، مثل یک پازل، به‌‌تدریج پُر و کامل کند.
در نظر ایشان تعیین اولویت‌های علمی و فناوری کشور یک انتظار عمده از نقشه‌‌ی جامع علمی است تا پیشرفت علمی کشور شکلی کاریکاتوری پیدا نکند و اجزای آن به شکل متناسب با یکدیگر رشد کند.۷ از دیگر مأموریت‌های نقشه‌‌ی جامع علمی کشور که مورد تأکید رهبری است، توجه و برنامه‌ریزی برای کاربردی کردن علوم و توجه به زنجیره‌‌ی علم تا بازار است. ایشان تأکید می‌کنند که ما باید علممان را به ثروت ملی تبدیل کنیم و در این راستا زنجیره‌ی علم تا فناوری را تکمیل و یک خط تولید واقعی ایجاد نماییم تا علم از همه‌‌ی جهات به اهدافش برسد.۸ همچنین تعیین تعداد دانشجویان، جایگاه علوم، جنسیت دانشجویان و نحوه‌‌ی تناسب با مناطق کشور، از دیگر انتظاراتی است که رهبر معظم انقلاب از نقشه‌‌ی جامع علمی کشور مطرح نموده‌اند.
تأکید دیگر رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌‌ی نقشه‌‌ی جامع علمی، اجرایی‌‌سازی آن به روش درست و برنامه‌ریزی‌‌شده است. ایشان ایجاد نظام مهندسى نقشه، تبدیل آن به صدها پروژه‌ى علمى و سپردن این پروژه‌ها به پیمانکاران امین، ایجاد شبکه‌ى نظارت بر این پیشرفت علمى، حسن اجرا، و درگیرکردن استادان، دانشجویان و محققان را گام‌های بعدی نقشه برشمردند.۹ از نظر ایشان، نقشه باید به گونه‌‌ای برنامه‌‌ریزی شود که همه‌‌ی اقشار علمی کشور و از جمله تک‌تک دانشجویان و مراکز علمی و اساتید بتوانند نقش خود را در اجرای آن پیدا کنند. ایشان در این دیدار، تحقق مرجعیت علمی را هدف نهایی این تلاش‌ها می‌دانند.
یکی دیگر از نقاط عطف در نقشه‌‌ی جامع علمی، تشویق و تقدیر رهبری از مشارکت جوانان در تصمیم‌‌سازی کلان و به‌‌ویژه در نقشه‌‌ی جامع علمی کشور است. در سال ۱۳۸۹ ایشان در واکنش به تلاش جوانان برای تهیه‌‌ی نقشه‌‌ی جامع علمی متفاوت، اصل این حرکت را نشانه‌‌ی خودباوری نسل جوان مؤمن و از سرمایه‌‌های مهم کشور ‌دانستند.
رهبر معظم انقلاب در تکمیل تعریف نقشه‌‌ی جامع و انتظارات از آن، تکمیل نظام ملی نوآوری را ذکر کردند.۱۰ همچنین ایشان تکمیل و اجرایی‌‌سازی نقشه‌‌ی جامع علمی را به عنوان یکی از سیاست‌های کلی کشور در برنامه‌‌ی پنج‌ساله‌‌ی پنجم مورد تأکید قرار دادند.

اقتصاد دانش بنیان زیربنای اقتصاد مقاومتی

 

اقتصاد دانش بنیان از پایه های سیاست های اقتصاد مقاومتی محسوب می شود و نقش مهمی در ایجاد اشتغال پایدار دارد که با برنامه ریزی و تلاش در استفاده از دانش و خلاقیت نخبگان و فراهم آوردن محیطی مناسب برای نوآوری می تواند راهگشای بسیاری از مسائل جامعه شود.

دانش در عصر جدید اقتصادی، منبع اصلی ثروت به شمار می رود و این دوره  را عصر دانش می نامند. از این رو دانش را می توان عامل اصلی برای تولید اقتصادی نامید. همچنین نظام اقتصادی از اقتصاد منابع بنیان فاصله گرفته و به اقتصاد دانش بنیان نزدیک شده است، به همین سبب ضرورت شناخت اقتصاد دانش بنیان ایجاب می کند که به بررسی این نوع از اقتصاد پرداخته شود.

اقتصاد دانش بنیان بنابر تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، بر پایه «تولید و توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات» شکل گرفته و سطح بالایی از سرمایه گذاری در آن به «ابداع» و «نوآوری» اختصاص می یابد و فناوری های کسب شده با شدت بالایی مصرف می شوند و نیروی کار از تحصیلات عالی برخوردار است.

در ایران با توجه به سیاست های کلان اقتصادی و نگاه تیزبینانه رهبر معظم انقلاب، این مقوله به عنوان یکی از پایه های محکم سیاست های اقتصادی مورد توجه و تاکید قرار گرفته است.آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری ارتقای جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید، صادرات محصول‌ها و دستیابی به رتبه نخست اقتصاد دانش بنیان در منطقه را یکی از هدف های اقتصاد مقاومتی برشمرده‌اند؛ از این رو می توان گفت که یکی از کارهایی که می تواند کمک کند تا کشور به میزان مناسبی از تولید دانش بنیان دست یابد، شناسایی و درک ضرورت اقتصاد دانش بنیان در جامعه است.با ارزش ترین دارایی در اقتصاد دانش بنیان اندوخته های فکری است، از این رو علم و خلاقیت نخبگان و کارآفرین های فعال از عوامل کلیدی در جذب، نگهداری و افزایش توانایی‌های تولیدکنندگان دانش محسوب می شود و فراهم آوردن محیطی مناسب برای نوآوری یکی از با ارزش ترین زیربناهای اقتصاد دانش بنیان به شمار می رود که باید مورد توجه قرار گیرد.

لزوم توجه به نخبگان در دستیابی به اقتصاد دانش بنیان در بیانات مقام معظم رهبری بارها مورد تاکید قرار گرفته است. ایشان ۲۲ مهر ۱۳۹۴ در دیدار شرکت کنندگان در نهمین همایش ملی نخبگان فردا فرمودند: «نخبه های جوان می توانند در اقتصاد دانش بنیان که درواقع ستون اصلی اقتصاد مقاومتی است، نقش ایفا کنند. بنشینید طرّاحی کنید، منتظر نمانید که دیگران طرّاحی کنند. شما جوان‌های نخبه در یکی از اجتماعات خودتان موضوع را همین قرار بدهید: چگونگی نقش آفرینی نخبگان جوان در اقتصاد مقاومتی یا اقتصاد دانش بنیان. گروه‌هایی به وجود بیایند، گروه‌هایی تقسیم بشوند، کار کنند، فکر کنند، مطالعه کنند، با دست پُر در این اجتماع شرکت کنند، راه بدهند، آن وقت بنیاد نخبگان از این طرحی که از درون خود نخبگان بیرون آمده، حمایت کند، پشتیبانی کند. به نظر من یک تحوّل به وجود می آید؛ هم در زمینه فکر کردن و اندیشیدن و کار کردن، هم در زمینه واقعیّت، روی زمین؛ در زمینه اقتصاد [هم ] قطعاً تحوّل به وجود می آید».

آنچه مسلم است اینکه میزان رشد علم در چند دهه گذشته و حرکت شتابان جهان کنونی برپایه دانش محوری، تصمیم گیرندگان را نیازمند توجه بیش از پیش به علم و پیشرفت های علمی می کند. از این رو توسعه علم و فناوری یکی از نیازهای گریزناپذیر، دستیابی به اقتصاد دانش‌بنیان محسوب می شود.

رهبر معظم انقلاب هم بارها با اشاره به این که قدرت علمی و فناوری، منشأ قدرت سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی است، پیشرفت اقتصاد دانش‌بنیان را مقدم بر تمام کارهای اساسی برای پیشرفت کشور دانسته اند.

ایشان درباره لزوم پرداختن به علم و فناوری در ارتباط با اقتصاد دانش‌بنیان در سخنان خود فرموده اند: اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان است.یعنی از پیشرفت های علمی استفاده می کند، به پیشرفت های علمی تکیه می کند، اقتصاد را بر محور علم قرار می دهد؛ امّا معنای آن این نیست که این اقتصاد منحصر به دانشمندان است و فقط دانشمندان می توانند نقش ایفا کنند در اقتصاد مقاومتی؛… تجربه های صاحبان صنعت، تجربه‌ها و مهارت‌های کارگرانی که دارای تجربه و مهارتند می تواند اثر بگذارد و می‌تواند در این اقتصاد نقش ایفا کند. اینکه گفته می‌شود دانش محور، معنای آن این نیست که عناصر با تجربه صنعتگر یا کشاورز که در طول سال‌های متمادی کارهای بزرگی را بر اساس تجربه انجام داده اند، اینها نقش ایفا نکنند؛ نخیر، نقش بسیار مهمّی هم به عهده اینها است… اینکه ما روی علم و فنّاوری تکیه می کنیم، فقط به خاطر این نیست که می خواهیم نِصاب علمی خودمان را بالا ببریم؛ پیشرفت علم و فنّاوری به پیشرفت اقتصاد کمک می کند؛ بنگاه هایی که دانش بنیان هستند می توانند به اقتصاد ملّی کمک کنند.» سخنان آیت الله خامنه ای در ارتباط با علم و فناوری نشان می دهد که ایشان اقتصاد دانش بنیان بر محور علم را متکی بر تجربه و تخصص می‌دانند و هدف از آن را پیشرفت اقتصاد ملی قلمداد می کنند.

با نگاهی به رویکرد مراکز علمی بزرگ جهان می توان دریافت که توسعه فناوری، تجاری سازی یافته‌ها و دستاوردهای تحقیقاتی یکی از کارکردهای اصلی دانشگاه ها در پیشرفت اقتصادی محسوب می شود که کارآفرینی در زمینه دانش بنیان را به عنوان یکی از ماموریت های اصلی خود قرار داده اند و در این راستا برنامه ریزی و تلاش می کنند که این امر نویدبخش آن است که این مراکز می تواند ضمن حفظ و افزایش کیفیت آموزشی و پژوهشی خود، نسبت به حل مسائل جامعه صنعتی کشور اثرگذار باشد و نقش فعال تری را در توسعه و فناوری به خصوص اقتصاد دانش بنیان ایفا کنند.

شرکت های دانش بنیان هم در این عرصه نقشی کلیدی را برعهده دارند. این شرکت ها که خصوصی یا تعاونی هستند، از روش تجاری سازی در حوزه فناوری و با ارزش افزوده بالا تشکیل می شوند. بنابراین دسترسی به ظرفیت های سرمایه گذاری برای کارآفرینان و پژوهشگران موجب هم‌افزایی علم و ثروت می شود.

فناوری همواره تأثیر فراوانی در ایجاد ثروت، اشتغال و افزایش سطح استاندارد داشته است. بر این پایه مقام معظم رهبری در چهارم شهریور امسال در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت، شرکت های دانش بنیان را به عنوان یکی از محور‌های اساسی اقتصاد مقاومتی مورد توجه ویژه ای قرار داده و در این باره خاطرنشان کرده‌اند: روی شرکت های دانش بنیان حتماً باید تکیه بشود؛ تجاری سازی علوم و فنّاوری ها، پارک های علم و فنّاوری و مانند اینها کارهای بسیار لازم و خوبی است. البتّه در تشخیص شرکت های دانش بنیان دقّت بشود، یعنی شاخصه ها و مشخّصه‌ها [معیّن بشود] و شرکت دانش بنیان استانداردسازی بشود؛ به معنای واقعی کلمه، شرکت دانش بنیان [باشد]؛ این را باید یکی از محورهای اساسی قرار داد.

در مورد مشارکت و همکاری شرکت های صنعتی دانش بنیان با دانشگاه ها و دارا بودن نیروهای شاغل متخصص باید بیان داشت که توسعه صنعت در این گونه شرکت ها بر توسعه فناوری تکیه دارد و محصول نوآورانه آن موجب تسخیر بازار های جدید می شود، بنابراین اهمیت آن در اقتصاد پویای امروز روشن است.

همچنین از مهم ترین عوامل، پیشرفت و در نهایت توسعه ملی جامعه برقراری  ارتباط نزدیک میان صنعت و دانشگاه است که دو رکن اساسی توسعه به شمار می روند.دانشگاه ها تأمین کننده نیروی انسانی متخصص و توانایی های علمی، تحقیقاتی و آزمایشگاهی مورد نیاز صنایع هستند و مراکز صنعتی هم آزمایشگاه های عملی برای تجربه آموخته های دانشگاهی محسوب می شوند و به منظور بهره‌گیری از فناوری، به نیروی انسانی متخصص، تحقیق و توسعه نیاز دارند؛ بنابراین، نیازهای متقابل این دو قطب در فرآیند توسعه، ضرورت برقراری ارتباط دانشگاه و صنعت را تعیین می کند.

آیت الله خامنه ای در چهارم شهریور ۹۱ در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت، در این مورد بیان داشته اند که همکاری بین دانشگاه‌ها و بین مراکز علمی و تحقیقاتی و دستگاه‌های خدماتی ما – مثل همین وزارت صنعت، وزارت راه، وزارت نفت، وزارت کشاورزی، این وزارت های گوناگونی که با مسائل فنّی سروکار دارند- لازم است ».

مقام معظم رهبری در هشتم مرداد امسال هم در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش بنیان، در مورد لزوم توجه به شرکت های دانش بنیان فرمودند: «اگر ما ان شاءالله بتوانیم بنیانگذاری کارهای اقتصادی بر پایه دانش را پیش ببریم و به وجه غالب اقتصاد کشور تبدیل کنیم، این نه تنها به کشور قدرت اقتصادی خواهد داد، بلکه قدرت سیاسی هم خواهد داد، قدرت فرهنگی هم خواهد داد. وقتی یک کشوری احساس کرد که با علم خود، با دانش خود می‌تواند زندگی خود را و ملت خود را اداره کند و به دیگر ملت ها خدمت برساند، احساس هویت می کند، احساس شخصیت می‌کند؛ این درست همان چیزی است که ملت های مسلمان امروز به آن احتیاج دارند».در این راستا تلاش برای نفوذ و انتشار هرچه بیشتر یافته های علمی و فناورانه در فعالیت های کلان اقتصادی کشور، برنامه تحریک و ایجاد کشش بازار خدمات و کالاهای دانش بنیان، حمایت از طرح های کلان ملی، تلاش برای ایجاد صنایع وابسته، حمایت از تجاری سازی فناوری ها در کشور با به کارگیری ظرفیت های موجود در تمام استان های کشور و ایجاد فعالیت های کارآفرینی مبتنی بر فناوری از جمله توانمند سازی و حمایت از نخبگان استان ها باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.همچنین، بانک‌ها و خیرین در توسعه تجاری سازی فناوری، اشتغال نخبگان و استعدادهای برتر دانشگاهی، صادرات محصول های دانش بنیان و حمایت از فرایند های مؤثر در تقویت بخش خصوصی فعال، اولویت دادن به فعالیت های بخش خصوصی در نوآوری، توسعه کسب، کار و ایجاد صنایع مبتنی بر دانش باید در راستای برنامه ها و سیاست‌های کلی باشد. با توجه به بحث های مطرح شده در مورد اقتصاد دانش بنیان می توان به این نکته پی برد که توجه به ایده های دانش بنیان می‌تواند از مهاجرت نخبگان به خارج جلوگیری کرده و زمینه رشد، توسعه و بالنگی را در عرصه های مختلف فراهم کند. همچنین اقتصاد دانش بنیان باعث رهایی از اقتصاد تک محصولی و بدست آوردن قدرت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی می شود

چرا شرکت های دانش بنیان نوپا نمی توانند محصولات خود را به فروش برسانند؟

موانع خلق نوآوری در شرکت های دانش بنیان (۱)

۲

بسیاری از شرکت های دانش بنیان تنها قادر هستند تا محصولات خود را در بازار استانی و منطقه ای به فروش برسانند و از نفوذ محصول به بازارهای سایر استان ها و حتی بازارهای بین المللی، عاجزند. از سوی دیگر، به دلیل اندازه کوچک سازمانی، این شرکت ها نمی توانند تشکیلات بازاریابی مستقلی را در داخل خود ایجاد کنند و لذا همواره به دنبال فرشته نجات می گردند.

شرکت های دانش بنیان نوپا در اقتصاد کشور دارای اهمیت خاصی هستند. علی رغم تمام انتقادهایی که به این شرکت ها و مدل رشد آنها می شود، این شرکت ها می توانند ضمن ایجاد روحیه امید به خصوص در جوان ها مبنی بر وجود فرصت کارآفرینی، به عنوان منابع دانشی صنایع پیشرو و راهبردی نیز محسوب گردند که در صورت مدیریت مناسب جریان دانشی، می توان از ظرفیت هایشان جهت بهبود عملکرد شرکت های بزرگ نیز بهره مند شد.

با توجه به اینکه نگارنده به طور مداوم با شرکت های دانش بنیان به خصوص شرکت های نوپا در تعامل می باشد، تحلیل وضعیت کسب و کار بسیاری از این شرکت ها گویای این واقعیت است که می توان محرک ها و موانع متعددی را برای خلق نوآوری توسط ایشان برشمرد. شناسایی این عوامل، در سیاستگذاری بهتر دولتمردان می تواند موثر باشد.

اولین مانعی که برای خلق نوآوری در شرکت های دانش بنیان در این سلسله یادداشت شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به آن اشاره می شود، عبارت است از عدم دسترسی این شرکت ها به شبکه های توزیع محصولات.

به عبارت دیگر، بسیاری از شرکت های دانش بنیان تنها قادر هستند تا محصولات خود را در بازار استانی و منطقه ای به فروش برسانند و از نفوذ محصول به بازارهای سایر استان ها و حتی بازارهای بین المللی، عاجزند. از سوی دیگر، به دلیل اندازه کوچک سازمانی، این شرکت ها نمی توانند تشکیلات بازاریابی مستقلی را در داخل خود ایجاد کنند و لذا همواره به دنبال فرشته نجات می گردند. این مسئله باعث می شود توان زیادی از این شرکت ها صرف فروش محصول شده و عملا از خلق نوآوری و ارتقای محصولات باز بمانند.

ضعف در قوانین و سازوکارهای تجارت الکترونیک کشور از یک سو و عدم آشنایی با اصول تجارت الکترونیک از سوی دیگر، مشکل بعدی در بازاریابی محصولات دانش بنیان است. به همین دلیل در غالب مواقع، شرکت های دانش بنیان به راه اندازی یک وبسایت و معرفی اجمالی محصول خود اکتفا کرده و قادر به استفاده بیشتر از ظرفیت های فضای مجازی نیستند.

همچنین نبود بازاریابان تخصصی برای کالاهای دانش بنیان، به عنوان تسهیلگران اتصال عرضه و تقاضا به هم، یک مانع اصلی در این زمینه تلقی می شود.

با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از شرکت های دانش بنیان یا فناور در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد مستقر هستند، این شرکت ها انتظار دارند تا نهادهای فوق الذکر در کمک به فروش محصولات ایشان، نقش ایفا کنند.

برای مثال، راه اندازی هدفمند شرکت های تخصصی بازاریابی در پارک های علم و فناوری با حمایت اولیه دولت و کاهش تدریجی یارانه های دولتی؛ رایزنی با سایر پارک های علم و فناوری و شرکت های مستقر در آن ها برای شبکه سازی؛ و نیز تسهیل کردن حضور شرکت های دانش بنیان در نمایشگاه ها؛ از جمله انتظارات شرکت ها از این نهادهاست.

تجربه سایر کشورها نشان می دهد بهترین راهکار در تکمیل ساختار بازار دانش بنیان، شکل دهی و حمایت از تسهیلگران بازاریابی تخصصی است. وجود تسهیلگران، می تواند به تشکیل کانال های بازاریابی منجر شده و عرضه و تقاضای کالاهای دانش بنیان بهتر از گذشته به یکدیگر متصل گردند.

اگرچه حمایت های هدفمند دولتی مانند حمایت از شرکت هایی که اقدام به تجاری سازی و فروش محصولات شرکت های دانش بنیان می کنند می تواند یک سیاست خوب تلقی شود، اما به نظر می رسد فقدان تخصص لازم در بین تسهیلگران کشور برای بازاریابی تخصصی کالاهای دانش بنیان نیز یک مانع اصلی محسوب می شود و آموزش ها و حمایت های مالی به خصوص در اوایل مراحل کار، برای تکمیل سیاست پیشین ضروری می باشند.

تحقق اقتصاد دانش بنیان درآینده ی نزدیک

دکترستاری مطرح کرد

دکتر سورنا ستاری در برنامه تلویزیونی «تیتر امشب» ایجاد زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری را مهم‌ترین اولویت دولت دوازدهم عنوان کرد و افزود: ایجاد و توسعه زیست‌ بوم کارآفرینی و نوآوری، تقویت کسب و کارهای فناور و نوآور و شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار ما در دولت دوازدهم قرار دارد. 

ایجاد فضای حمایتی شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور

معاون علمی و فناوری ریس‌جمهور، یکی از ضرورتهای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان را ارتقای سهم آنها در اجرای طرح‌های ملی و بین‌المللی دانست و گفت: ارتقای توان صادرات محصولات دانش‌بنیان، افزایش جذب سرمایه‌گذاری و همکاری‌های خارجی در طرح‌های فناورانه از ضرورت‌های دیگر این بخش از اقتصاد کشور است که معاونت علمی و فناوری با ایجاد زیرساخت‌های حمایتی لازم دنبال می‌کند. 

وی با اشاره به حمایت‌های گوناگون در صادرات، معافیت‌ها، معرفی محصولات، ثبت اختراعات و پتنت ذیل قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: دولت در بستر مناسبی چون قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از این شرکت‌ها با اعطای معافیت مالیاتی یا گمرکی حمایت می‌کند یا از طریق کریدور صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان زمینه ورود این محصولات را به بازارهای منطقه‌ای و جهانی فراهم می‌کند.

ستاری با اشاره به ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه به عرصه حمایت از کسب و کارهای فناور، ‌ادامه داد: در حوزه مالی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا VC  برای حمایت از آنها وارد بورس شده‌اند تا زمینه ورود سرمایه‌گذاران در عرصه‌ استارتاپ فراهم شود. زیرا راه حمایت از نسل جدید کسب و کارها این است که اقتصاد و پول را به محیط علم و دانش بیاوریم.

ستاری با بیان این‌که پایه و اساس اقتصاد دانش‌بنیان نیروی انسانی خلاق است، اظهار کرد: توسعه اقتصاد دانش‌بنیان بر پایه توانمندی نیروی  انسانی جوان، تحصیل‌کرده و خلاق یکی از مهم‌ترین اولویت‌های معاونت علمی و فناوری است که در 4 سال آینده به طور جدی دنبال خواهد شد.

وی با بیان اینکه اقتصاد دانش‌بنیان نه تنها تولید علمی بلکه علم را هم کاربردی می‌کند، تاکید کرد: بحث دانش‌بنیان ضمن حل بسیاری از چالش‌های موجود همچون اشتغال، مسائل گریبان‌گیر روزمره ما همچون مشکلات زیست‌محیطی را نیز حل می‌کند. بسیاری از مسائل و چالش‌های جدی موجود در کشور همچون نبود بهینه‌سازی مصرف انرژی، خشکسالی، مدیریت محیط‌ زیست و ...پاسخ‌هایی از جنس فناوری و نوآوری را می‌طلبد.

فرهنگ‌سازی و ایجاد زیست بوم کارآفرینی مهم‌ترین لازمه شکوفایی کسب و کارهای نوپا

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با تأکید بر تحول در زیرساخت‌های بنیادین فرهنگی و همچنین ساختارهای آموزشی گفت: باید در امر آموزش به طور خلاق و نوآورانه تغییر جدی ایجاد شود و برای تسهیل این روند نیز هماهنگی‌هایی با وزارت علوم  و آموزش و پرورش داشتیم.

رییس بنیاد ملی نخبگان، آسیب‌های ناشی از اقتصاد نفتی را یادآور شد و افزود: تکیه صرف به درآمدهای حاصل از فروش نفت، کشور را دچار آسیب‌های فراوانی کرده است و  دانشگاه‌های کشور باید با حرکت به سوی دانشگاه کارآفرین و تربیت نیروی انسانی نوآور، به اصلاح این ساختار فرهنگی نادرست کمک کنند.

وی افزود: تحقق مفاهیم دانش‌بنیان آسان نیست و بودجه نفت خلاقیت فرزندان ما را از بین برده است و استخدام در سازمان‌های دولتی به هدف آنان تبدیل شده است.

ستاری با تاکید بر این‌که فرهنگ ارزش‌گذاری بر مبنای دارایی‌های فیزیکی باید جای خود را به خلاقیت، ایده و نوآوری نیروی انسانی بدهد، اظهار کرد: افراد باید بر اساس ایده‌هایشان ارزش‌گذاری شوند و کسانی که با اعتماد به‌نفس، جسارت و پشتکار ایده‌های خود را تحقق می‌بخشند، مهم‌ترین سرمایه اقتصاد مبتنی بر دانش و نوآوری به‌شمار می‌روند.

ستاری با اشاره به پیشینه دیرین کارآفرینی و نوآوری ایرانیان، گفت: کارآفرینی در ژن ایرانی‌ها بوده است؛ اما اکنون فرهنگ آموزش در سیستم ما از بین رفته است. کسب و کارهای نوپا با توجه به ماهیتشان باید عموماً هفته‌ای 10 درصد رشد داشته باشند، وگرنه موفق نیستند و مشکل سیستم ما، تزریق نفت به آنهاست.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، نیروی انسانی تحصیل‌کرده ایرانی را یک مزیت مهم و سرمایه‌ای ارزنده برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان ارزیابی کرد و گفت: ما در شاخص‌های نیروی انسانی، دومین قدرت جهان هستیم و با تربیت فارغ‌التحصیلان مهندسی، هم‌پای کشورهای قدرتمند جهان چهارمین کشور جهانیم؛ اما به‌کارگیری این ظرفیت ارزشمند مستلزم ایجاد یک زیست‌بوم مساعد برای فعالیت آن‌ها است.

ظهور کسب و کارهای نوپا

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با بیان این‌که ظهور کسب و کارهای نوآور موفق ایرانی، نشان‌دهنده وجود ظرفیت خارق‌العاده کشورمان در این عرصه است، تصریح کرد: تعداد کسب و کارهای نوآوری که با رشد خارق‌العاده خود افتخارآفرینی کرده‌اند، کم نیست و با  کسب و کارهای  برجسته جهان رقابت می‌کنند؛ اما موفقیت و استمرار این راه، نیازمند حمایت زیست بومی است و توزیع پول دولتی به جز ایجاد رانت نتیجه‌ای نخواهد داشت و کمکی به این کسب و کارها نخواهد کرد.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور ادامه داد: حدود 600 شرکت دانش‌بنیان اصولی وجود دارد که به سرعت پیش می‌روند که گردانندگان آن  جوانانی هستند که صاحب ایده و خلاقیت هستند.

ستاری، منابع مالی را اولویتی پایین برای توفیق یک استارتاپ دانست و از جسارت، پشتکار و ایده به عنوان مهم‌ترین ضرورت‌های رشد یک کسب و کار نوپا یاد کرد.

معاون علمی‌وفناوری رییس‌جمهور تاکید کرد: اغلب استارتاپ‌های موفق، با کم‌ترین امکانات موجود و با پشتکار و نوآوری خود شکوفا شده و رشد کرده‌اند؛ این واقعیت نشان می‌دهد منابع مالی، اولویتی به مراتب پایین‌تر برای یک کسب و کار نوپا محسوب می‌شود، اما مهم‌تر از منابع مالی، تحقق تحول فرهنگی است تا زمینه و فضای مساعد برای تحول‌آفرینی این کسب و کارها در حوزه خدمات و محصولات فناورانه فراهم شود.

---

برچسب‌ها

• اقتصاد دانش بنیان
• دولت دوازدهم
• زیست بومی
• سورنا ستاری
• کارآفرینی
• معاونت علمی

© 2016 isna.ir. All rights reserved

مردمی ‌کردن اقتصاد دانش‌بنیان چه الزاماتی دارد؟

برای مردمی کردن اقتصاد دانش‌بنیان اولاً نیاز نیست هر فردی که ایده‌ای دارد برود شرکت بزند. چرا ما نخبه را می‌اندازیم در دهلیز پرچالش شرکت‌زدن و شرکت اداره کردن؟ شاید نخبه‌ای بخواهد کنج دفترش بنشیند و مطالعه و پژوهش کند و نخواهد وارد دنیای کسب و کار به معنی سخت‌افزاری شود. می‌خواهد تمام عمرش را صرف پژوهش کند، اما می‌خواهد ایده‌هایش را هم در عمل پیاده کند. اگر این فرد بخواهد ایده‌اش را به عمل برساند، راهکار نهادینه‌ای ندیده‌ایم. این‌جا جایی است که اگر بخواهید صورت مسئله را با نگاه دولتی حل کنید، به بن‌بست برمی‌خورید. برای حل این مشکل از راهکار مردمی باید شبکه‌هایی از متخصصان و نخبگان ایجاد کرد که این شبکه‌ها در اقتصاد کار کنند. یعنی آن صاحب ایده را نیندازیم به عرصه‌ی طاقت‌فرسای مبارزه‌ی اقتصادی و بگذاریم کار خودش را بکند، اما شبکه این کار را برای او بکند.
شرکت زدن نخبگان یکی از ابزارها است. شاید نخبه دنبال سودآوری آن‌چنانی نباشد و بخواهد ایده‌اش را برای همه‌ی مردم به کار بگیرد و نه برای یک شرکت و سهامداران آن. شاید او می‌خواهد ایده‌اش در همه‌ی رشته‌های صنعتی و روستا‌ها و مناطق پیاده شود. شاید او بخواهد دانش خود را برای خدا صرف مشکلات مردم کند، اما شرکت یعنی سودمحوری. آن مخترعی که تا دیروز داشته با خیال راحت در آزمایشگاهش کار می‌کرده، الان افتاده در بازار و فضای بد رقابت و وام گرفته و مقروض شده و خانه‌اش را باید بفروشد تا بتواند حقوق کارمندانش را بدهد.
شهید شهریاری برای یکی از پروژه‌های مهم یک ریال از سازمان انرژی اتمی پول نگرفت. می‌گفت این کار را می‌خواهم برای خدا انجام دهم. رئیس سازمان انرژی اتمی می‌گفت ما حاضر بودیم هر مبلغی که بگوید، به او بدهیم برای رسیدن به این نقطه. او اما گفت من این کار را می‌خواهم برای رضای خدا انجام دهم. از این‌گونه افراد بسیار هستند.
وقتی شما اقتصاد را محدود کردی به بنگاه و دولت، مسئله این‌گونه خراب می‌شود. ما در ابزارها به‌شدت زمین‌گیر هستیم، چون هنوز دنباله‌رو غرب هستیم. پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد که از ابزارهای توسعه‌ی صنعت دانش‌بنیان هستند، عمدتاً در نقاط توانمند و شهرهای بزرگ شکل گرفته‌اند. آیا ما در عمق روستاها و شهرهای کوچکمان افراد صاحب ایده و اختراع نداریم؟ این افراد باید به کجا مراجعه کنند؟ پارک فناوری شرایطی و تعریفی دارد و هر جایی نمی‌شود زد. در یک شهر کوچک که ده تا کارخانه هم به‌زور دارد، آیا مردم صاحب ایده و نخبگانی وجود ندارند که بشود ایده‌ی آنها را تجاری کرد؟

فرصت‌ها و مزیت‌های فعلی کشور برای تقویت اقتصاد دانش‌بنیان چیست؟

مزیت‌های انسانی و طبیعی که معلوم است. ما فرصت‌های احیا نشده‌ای در اقتصاد داریم. از نظر اقلیم، از نظر منابع انسانی و دسترسی‌های کلیدی که احیا نشده، مثال‌های متعددی می‌شود زد. ما همچنان خام‌فروشی می‌کنیم و در طبیعت چرخه‌های ساده‌ی تولید را به کار گرفته‌ایم. مثلاً از زرشک ۶۰۰ نوع دارو و رنگ درمی‌آید، ما اما این زرشک را فقط می‌ریزیم روی پلو و می‌خوریم.
من معتقدم تنها نسخه‌ای که مناطق محروم ما را پیشرفته می‌کند، استفاده از فناوری‌های نوین مبتنی بر مزیت‌های هرکدام از این مناطق است. در این مناطق منابع بکری هست که اگر آنها را برای صنایع پیشرفته به کار بگیریم، ثروت‌افزایی فراوانی برای همان مناطق محروم خواهد کرد. الیته ابزارش این نیست که شما سرمایه‌گذاران غیر بومی را ببرید در آن مناطق تا منابع آن مناطق را استفاده کنند و بعد هم مناطق را محروم‌تر کنند. باید مردم آن مناطق و کارآفرینان آن مناطق را توانمند کنید. «توانمندسازی مردم» که حضرت آقا می‌گویند، یکی از مصادیقش همین است. ما فکر می‌کنیم توانمندی مردم این است که به آنها وام و مجوز شرکت بدهیم.
ما باید نگاهمان را به مناطق محروم عوض کنیم. فرصت‌های بزرگ تولید در کشور داریم که احیا نشده است، اما ابزار نهادی‌ این کار، شرکت نیست. این‌جا ما باید مدیریت جهادی و سازمان‌دهی جهادی را به کار بگیریم؛ همان کاری که جهاد سازندگی در مسیرش بود. جهاد از ابتدا رفت نیازهای ضروری روستا را مانند حمام و دستشویی و مسجد را ایجاد کرد و اگر می‌گذاشتیم آن نهاد کار کند، روزی به صنایع پیشرفته در روستاها می‌رسید.

آیا همین انتظار را الان می‌توانیم از اردوهای جهادی داشته باشیم؟

یکی از بهترین فرصت‌های موجود، همین اردوهای جهادی است. اما این‌ها آمادگی این نگاه را ندارند، ولی این انتظار و این توان هست. این یکی از توان‌های استفاده نشده است. در سال، ۱۰۰۰ اردوی جهادی در کشور برگزار می‌شود و همه از دانشگاه‌ها و همه متخصص و تحصیل کرده و صاحب دانش.در راه تقویت اقتصاد دانش‌بنیان استفاده‌ای از اینها نمی‌شود. دولت چرا از فرصت این ۱۰۰۰ اردو در توسعه دانش و فناوری در مناطق محروم استفاده نمی‌کند؟ چون اصلاً به این ابزار فکر نکرده، صرفاً می‌خواهد با شرکت‌های دانش‌بنیان و با چهار تا پارک علم و فناوری این کار را انجام بدهد. باید دولت به اردوهای جهادی مأموریت بدهد و بخواهد که از این پس شما بروید این مشکل را حل کنید.
ما از روزی که مدیریت جهادی را گذاشتیم کنار، زمین‌گیر شدیم. حالا شما سیاست‌ها را تغییر بدهید، فایده‌ای ندارد. ما یک بار دیگر باید نگاهمان را به مدیریت عوض کنیم. باید الگوی صد درصد خالص خودمان را که مدیریت جهادی بود و الگوی مدیریت جهادی بود، آن را در اقتصاد دانش‌بنیان به‌کار بگیریم تا بتوانیم از همه‌ی ابزارها به نحو احسن استفاده کنیم.
سومین فرصت تحریم است. تحریم را اگر از دیدگاه جهادی نگاه کنید، بهترین فرصت است. جهاد ما در جنگ جهاد شد. در آن زمان که فشار سنگین بود، خودش را پیدا کرد و توانمندی‌هایش را احیا کرد. روزی که جهاد منحل شد، ۱۵۰ مرکز آموزشی و پژوهشی متشکل از خبرگانی داشت که کار می‌کردند. در دوران تحریم بهترین فرصت است که از فناوری به سبک جهادی کمک بگیریم برای مقابله با تحریم. در زمینه‌ی نفت سال‌هاست که صنعت‌گران می‌گویند به ایرانی‌ها کار بدهید و ما می‌توانیم قطعات و تجهیزات و فناوری‌ها را داخلی‌سازی کنیم. دولتی‌ها اما گوش نمی‌کردند و باورشان نیست. در آن شتابی که دولتی‌ها برای توسعه‌ی میادین نفت و گاز می‌افتند، کار را می‌دهند به خارجی‌ها و به داخلی‌ها نمی‌دهند.
الان که تحریم است، بهترین فرصت است که بخش توانمند غیر دولتی و مردمی نقش خودش را در این مبارزه نشان دهد. این‌جا راه نمی‌افتد، مگر این‌که دولت نگاه از بالا به پایین و خودمحور را کنار بگذارد و اجازه دهد الگوهای جهادی محقق شود. اگر دولت الان فراخوان بدهد و بگوید فرضاً ما ۱۰۰ قطعه در صنعت نفت داریم که تحریم شده و می‌خواهیم تولید داخل شود، ظرفیت زیادی برای او احیا می‌شود و متخصصین و صنعت‌گران و دانشگاهیان زیادی هستند که پای این کار بیایند. باید اجازه بدهیم همین‌ها بیایند در صحنه.
منبع مقاله : پایگاه حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری (مدظله العالی)

ترویج محصولات شرکت های دانش بنیان

رهبر انقلاب اسلامی با بیان نکاتی که می‌تواند به حرکت پربرکت علم و فناوری شتاب دهد، افزودند: «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان»، «گسترش کمّی و ارتقای کیفی این شرکت‌ها» و «دخالت دادن آنها در بخش‌ها و طرح‌های اصلی کشور» ضرورت‌هایی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

ایشان «ترویج استفاده از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان» را در تقویت این شرکت‌ها مهم دانستند و به مسئولان دولتی گفتند: مقرر کنید که نیازهای دستگاه‌های دولتی از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان تأمین شود.

«جدی گرفتن تشکیل هسته‌های نخبگانی در دانشگاه‌ها» و «مراقبت وزارت آموزش و پرورش برای حل مشکلات سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» دو نکته‌ی دیگری بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تقویت حرکت علمی کشور مؤثر و مفید خواندند.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اهمیت بنیاد ملی نخبگان، به توانایی‌ها و صحت عمل دکتر ستاری معاون علمی رئیس‌جمهور ابراز اعتماد عمیق کردند اما افزودند: درباره‌ی مشکلات موجود میان معاونت علمی و بنیاد نخبگان نگرانی وجود دارد و باید با جداسازی آنها یا انتصاب مدیری قوی برای بنیاد، این مشکلات را حل کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، گزارش‌های موجود درباره‌ی کُند شدن یا توقف طرح‌های کلان تحقیقاتی در عرصه‌های مهمی همچون هوافضا، ماهواره، هسته‌ای و برخی زمینه‌های دیگر را مایه‌ی نگرانی خواندند و تأکید کردند: مسئولان توجه کامل کنند که این‌گونه طرح‌های مهم مطلقاً نباید کُند، نیمه‌تعطیل یا متوقف شود، زیرا با ایجاد خسارت علمی، دانشمندان جوان را مأیوس می‌کند و این خطر بسیار بزرگی است.

ایشان با ابراز خرسندی از تشکیل معاونت فرهنگی در بنیاد نخبگان و تأکید بر  ارتقای فعالیت‌های این معاونت، برگزاری اردوهای جهادی برای نخبگان را نیز مهم و مفید دانستند.

رهبر انقلاب اسلامی در نوعی جمع‌بندی از سخنانشان افزودند: هدف اصلی، تشکیل جامعه و کشوری است که ضمن برخورداری از شاخص‌های جهانی مانند «پیشرفت علمی و قدرت و ثروت»، از «ایمان، معنویت و شرافت» نیز لبریز باشد و با جلب دل‌های ملت‌ها، بشریت را از جهالت و ضلالت کنونی برهاند و بدون تردید تحقق این مهم، از عهده‌ی ملت بزرگ ایران و جوانان عزیز، باهوش و پرانگیزه‌ی کشور برخواهد آمد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به دشمنی قدرت‌های شیطانی با هر حرکت مخالف، افزودند: چند روز قبل یکی از دولتمردان آمریکایی گفت تا حمایت و طرفداری ایران از مقاومت باقی است، معلوم نیست تحریم‌ها به‌طور اساسی تکان بخورد که این همان واقعیتی است که بارها به مسئولان گفته‌ایم.

ایشان با اشاره به سخنان برخی مسئولان آمریکایی در دیدار با مسئولان ایرانی مبنی بر «بدبینی رهبر انقلاب اسلامی به آمریکا» افزودند: آیا با این‌گونه حرف‌ها، می‌شود به شما خوش‌بین بود؟

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری سخنانشان در جلسات خصوصی و عمومی به مسئولان، گفتند: بارها گفته‌ایم که اگر در هسته‌ای عقب‌نشینی کنید، آنها مسئله‌ی موشک را پیش می‌کشند، اگر باز هم عقب بروید، بحث حمایت از مقاومت را مطرح می‌کنند، اگر به عقب‌نشینی ادامه دادید، موضوع حقوق بشر را جلو می‌آورند، و بعد اگر معیارهای آنها را پذیرفتید، سراغ حذف معیارهای دینی در حکومت می‌روند.

ایشان با اشاره به بیانیه‌ی اخیر اتحادیه‌ی اروپا که در آن به امکانات و ظرفیت‌های عظیم ایران پرداخته شده است، افزودند: سخنانی که درباره‌ی امکانات پیشرفت و منابع انسانی و طبیعی ایران می‌گوییم، رجزخوانی نیست بلکه واقعیتی است که غربی‌ها هم به آن اذعان دارند.

رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: آمریکایی‌ها حتماً با «ایرانی با چنین ظرفیت پیشرفت و برخوردار از حکومتی بر مبنای اسلام» مبارزه می‌کنند و درک و تحلیل این مهم در میان نخبگان جوان، آنها را در ایفای وظایف تاریخی‌شان کمک خواهد کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان خود، حادثه‌ی عاشورا را خورشیدی بی‌غروب خواندند و گفتند: حادثه‌ی عاشورا تصویری حقیقی از مبارزه‌ی نور با ظلمت، و جنگ شرافت با دنائت است که تکمیل‌کننده‌ی این مسیر، حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) و حضرت امام سجاد (علیه‌السلام) بودند.

فقط اقتصاد دانش بنیان می تواند چرخه علم تا ثروت را تکمیل کند

مقام معظم رهبری:

فقط اقتصاد دانش بنیان می تواند چرخه علم تا ثروت را تکمیل کند

به گزارش روابط عمومی پارک علم و فناوری قم،به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع صدها نفر از مسئولان دستگاههای مختلف، فعالان اقتصادی و مدیران مراکز «علمی، رسانه ای، نظارتی»، خاطرنشان کردند: تاکنون در عرصه های اقتصادی، کمتر به حضور و امکانات مردم بها داده شده است، در حالیکه باید زمینه استفاده از توان نیروهای بی پایان مردمی اعم از فعالان اقتصادی، کارآفرینان، مبتکران، صاحبان سرمایه و افراد صاحب مهارت فراهم و از آنان حمایت شود و مسئولیت عمده در این خصوص برعهده دولت است.

ایشان با تبیین «مؤلفه های سیاستهای اقتصاد مقاومتی، عوامل و انگیزه های تدوین این سیاستها و الزامات و انتظاراتی که در این زمینه از مسئولین وجود دارد» تأکید کردند: «عزم جدی مسئولان»، «تبدیل سیاستها به برنامه های زمان بندی شده اجرایی»، «نظارت دقیق»، «رفع موانع حضور فعالان و مردم در عرصه اقتصادی» و «گفتمان سازی»، این امکان را فراهم می کند که ثمرات شیرین و ملموس این الگوی بومی و علمی، در مدت مناسب در زندگی مردم جلوه گر شود.

حضرت آیت الله خامنه ای در ابتدای سخنان خود، هدف از برگزاری جلسه ای با چنین ترکیبی از مسئولان نظام را ایجاد زمینه همدلی و هم فکری برای اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، شتاب بخشیدن به پیشرفت کشور و حرکت در مسیر تحقق آرمانهای بلند نظام اسلامی دانستند.

ایشان با اشاره به ابلاغ سیاستهای مختلف و متنوع در سالهای قبل، خاطرنشان کردند: هدف از ابلاغ این سیاستها، ارائه نقشه راه در هر بخش بود اما در موضوع سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، هدف از ابلاغ آن، تنها ارائه نقشه راه نیست بلکه ارائه شاخص های لازم و صحیح برای پیمودن راه نیز مد نظر بوده است.

رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: مجموعه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، در واقع الگویی بومی و علمی، برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی و متناسب با وضعیت امروز و فردای کشور است.

حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: سیاستهای اقتصاد مقاومتی، فقط برای شرایط کنونی نیست بلکه یک تدبیر بلندمدت برای اقتصاد کشور و رسیدن به اهداف بلند اقتصادیِ نظام اسلامی است.

ایشان با اشاره به پویایی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی گفتند: این سیاستها قابل تکمیل و انطباق با شرایط گوناگون است و عملاً اقتصاد کشور را به حالت انعطاف پذیری می رساند و شکنندگی اقتصاد در شرایط مختلف را برطرف می کند.

رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: یکی دیگر از ویژگیهای مهم سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، وفاق همه قوا و دستگاههای مختلف درباره آن است زیرا این الگو با تلاش و همفکری افراد صاحب نظر، و بحث و بررسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام که رؤسای سه قوه و مسئولان مختلف حضور دارند، تدوین شده است.

حضرت آیت الله خامنه ای، سیاستهای اقتصاد مقاومتی را مجموعه ای دقیق و مستحکم خواندند و افزودند: گرایش به اقتصاد مقاومتی فقط مخصوص کشور ایران نیست و در سالهای اخیر با توجه به بحران اقتصادی جهانی، بسیاری از کشورها با توجه به شرایط و ساختارهای درونی خود به دنبال مقاوم سازی اقتصاد هستند.

ایشان تأکید کردند: البته نیاز ما به اقتصاد مقاومتی بیش از کشورهای دیگر است زیرا از یک طرف کشور ما همچون کشورهای دیگر مرتبط با اقتصاد جهانی و مصمم به ادامه این ارتباط است و طبیعتاً از مسائل اقتصادی جهان متأثر خواهد بود و از طرف دیگر نظام اسلامی، به دلیل استقلال خواهی و عزت مداری و تأکید بر تحت تأثیر قرار نگرفتن از سیاستهای قدرتهای جهانی، مورد تهاجم، سوء نیت و اخلال گری است.

سال حمایت از کالای ایرانی

الحاقات

• 
  

• 
  

1. 
   

1. 
   

درباره‌ی سال ۹۷ ــ سالی که از این لحظه آغاز میشود ــ آنچه مهم است، این است که همه باید سخت کار کنند. بنده در شعارهای سالها معمولاً مخاطب را مسئولین قرار میدادم؛ امسال مخاطب، همه‌ی آحاد ملّت و از جمله مسئولین خواهند بود. مقدّمتاً عرض کنم، مسئله‌ی اقتصاد و فرهنگ و مسائل گوناگون همه مطرح است لکن مسئله‌ی اصلی ما امسال هم مسئله‌ی اقتصاد و معیشت مردمی است. همه باید تلاش کنند، همه باید کار کنند و محور هم عبارت است از تولید ملّی؛ یعنی اگر چنانچه تولید ملّی را ــ با شرحی که ان‌شاءاللّه در سخنرانی عرض خواهم کرد ــ همه تعقیب کنند و دنبال‌گیری کنند، بسیاری از مشکلات اقتصادی، مشکلات معیشتیِ مردم ــ هم مسئله‌ی اشتغال، هم مسئله‌ی سرمایه‌گذاری و بقیّه‌ی چیزها ــ حل خواهد شد. آسیبهای اجتماعی به میزان زیادی کاهش پیدا خواهد کرد؛ یعنی محور، تولید ملّی است. بنابراین اگر تولید ملّی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. من این را محور قرار دادم برای شعار امسال؛ شعار امسال «حمایت از کالای ایرانی» است؛ سال «حمایت از کالای ایرانی». این فقط مربوط به مسئولین نیست؛ آحاد ملّت همه میتوانند در این زمینه کمک بکنند و به معنای واقعی کلمه وارد میدان بشوند.

پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۷

نقش اقتصاد دانش بنیان در تحقق اقتصاد مقاومتی/علم و اقتصاد بنیانی لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی

فاکتور ھای مختلفی در اقتصاد نقش دارند که تولید یکی از این فاکتورھا میباشد که اگر بر پایه دانش باشد این تولیدات و اقتصاد حاصل از آن می شود اقتصاد مقاومتی ،که اگر اقتصاد بر پایه دانش داخلی باشد باعث رونق اقتصادی می شود.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از خراسان شمالی؛فاکتور ھای مختلفی در اقتصاد نقش دارند که تولید یکی از این فاکتورھا میباشد که اگر بر پایه دانش باشد این تولیدات و اقتصاد حاصل از آن می شود اقتصاد مقاومتی ،که اگر اقتصاد بر پایه دانش داخلی باشد باعث رونق اقتصادی می شود.

علی اصغر پیله ور رئیس پارک علم و فناوری استان خراسان شمالی. 

مریم رحیم زاده مدیر عامل شرکت دانش بنیان توسعه سامانه ھای ارتباطی (توسا). 

ھادی محمد زاده رئیس سازمان بسیج علمی پژوھشی فناوری استان خراسان شمالی. به جایگاه اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی اشاره کرده که درادامه بررسی خواھیم کرد:

علی اصغر پیله ور رئیس پارک علم و فناوری استان خراسان شمالی در جواب به این سوال گفت: 

اقتصاد دانش بنیان دقیقا در راس اقتصاد مقاومتی قرار دارد...اقتصاد مقاومتی می گوید بروید ببینید چه در مملکت تولید می شود آن را حمایت کنید و ھمه به خودمان تکیه کنیم و به داشته ھا و به فکر و اندیشه تکیه بشود و دقیقا شرکت ھای دانش بنیان تولیداتشان از درون است و حاصل اندیشه و فکر ایرانی است و محصولات این شرکت ھا حاصل فکر و اندیشه مدیران این شرکت ھا است و این محصولات را به جامعه ارائه می کند،بنابراین اقتصاد دانش بنیان دقیقا در راستای اقتصاد مقاومتی و رکن اصلی اقتصاد مقاومتی می باشد و این موضوعی است که باید جابیفتد ،اما چون اقتصاد ما وابسته است و به جوانان داخل اعتماد نمی شود که این باید در جامعه به یک گفتمان تبدیل بشود ودر پایان اقتصاد دانش بنیان ریشه اصلی آن درون زایی است و این درون زایی رکن اصلی اقتصاد مقاومتی است به طوری که در اقتصاد مقاومتی به تولید و حمایت از تولیدات داخلی بسیار توجه دارد و شرکت ھای دانش بنیان راه اصلی رسیدن به تولید محصول صددرصد ایرانی ھستند.

مریم رحیم زاده مدیر عامل شرکت دانش بنیان توسعه سامانه ھای ارتباطی(توسا) نیز در پاسخ به سوال مطرح شده گفت:

اقتصاد دانش بنیان یکی از ارکان اصلی اقتصاد مقاومتی است چرا که لازمه حفظ سرمایه در داخل کشور تولید داخلی است و دانش بنیان بودن اقتصاد در نھایت باعث رونق تولید داخلی می شود که این نگاه به تولید داخل از خاصیت ھای اقتصاد دانش بنیان است و البته از الزامات تحقق اقتصاد مقاومتی. شرکت ھای دانش بنیان در این زمینه به دلیل نگاه صددرصدی به بنیانی بودن و داخلی بودن محصولات نقش اساسی در اقتصاد مقاومتی و تحقق آن دارد.

و در پایان ھادی محمد زاده رئیس سازمان بسیج علمی پژوھشی فناوری استان خراسان شمالی سوال بالا را اینچنین پاسخ داد:

جایگاه اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی را به طور واضح می توان در دل بیانات مقام معظم رھبری یافت، ایشان از ویژگی ھای اقتصاد مقاومتی درون زا بودن و برون گرایی آن میدانند.

خب درون زایی یعنی جوشیدن از درون و برای اینکه بتوان محصول تولید شده داخلی را به بیرون عرضه کرد ، باید ھم متناسب با نیاز روز دنیا باشد ھم قابل رقابت با محصولات سایر کشور ھا باشدو کاملا روشن است که محصولی می تواند چنین شرایط و ویژگی ھایی داشته باشد که برمبنای یک فکر و یک دانش قوی تولید شده باشد و یقینا یکی از راه ھای پذیرش تولیدات در بازارھای جھانی پایه دانشی و کیفیت آن است که ھمه ی این ھا در سایه ی اقتصاد دانش بنیان محقق می شود. اقتصاد دانش بنیان یعنی چرخه درآمدی و اقتصادی که بر پایه دانش باشد. فاکتور ھای مختلفی در اقتصاد نقش دارند که تولید یکی از این فاکتورھا میباشد که اگر بر پایه دانش باشد این تولیدات و اقتصاد حاصل از آن می شود اقتصاد مقاومتی ،که اگر اقتصاد بر پایه دانش داخلی باشد باعث رونق اقتصادی می شود.

و در پایان لازم به ذکر است که نقش شرکت های دانش بنیان در تحقق اقتصاد مقاومتی از جمله مسائل و مباحث فراموش شده ای بود که با سخنان مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفت. امروزه با پیشرفت علوم بشری، کاربرد دانش در زندگی انسان در تمام عرصه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی افزایش یافته و اقتصاد مبتنی بر علم و دانش و ضرورت توسعه شرکت های دانش بنیان در عرصه های اقتصادی اهمیت زیادی یافته است. در این عرصه شرکت های دانش بنیان می توانند موجب تحول در عرصه علم و دانش و کشف یافته ها و نتایج جدید اقتصادی شوند، این یافته ها می تواند در اجرای اصول اقتصاد مقاومتی مورد استفاده قرار گیرد.بیانات و سخنان مقام معظم رهبری در این زمینه موجب اهمیت و توجه به نقش برجسته شرکتهای دانش بنیان در تحولات و تغییرات اقتصادی گشت. رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از محققان و پژوهشگران، عرصه علم و فناوری و مسئولان شرکت های دانش بنیان با تاکید قرار دادن این شرکتها، لزوم تحقق اقتصاد مقاومتی را بیان داشتند. از دید ایشان، «شرکت های دانش بنیان از بهترین مظاهر و موثرترین مولفه های اقتصاد مقاومتی هستند که می توانند اقتصاد مقاومتی را پایدارتر کنند»..رابطه در هم تنیده اقتصاد مقاومتی با اقتصاد مبتنی بر علم و دانش از طریق شرکت های دانش بنیان استحکام می یابد. این شرکتها هم در تحقق اقتصاد دانش بنیان نقش دارند و هم می توانند در مدل اقتصاد مقاومتی کارایی و کاربرد داشته باشند.